វត្តភ្នំ
វត្តភ្នំ ត្រូវបានកសាងឡើងក្នុងឆ្នាំ១៣៧២ ក្នុងសម័យនោះយាយពេញជាអ្នកគ្រប់គ្រងលើភ្នំនេះមុនស្តេចពញាយាត លុះដល់សតវត្សរ៍ទី១៥ ឆ្នាំ១៤៣៤ស្តេចពញាយ៉ាតបានមកកសាងរាជធានីនៅលើភ្នំនេះឯង។នៅក្នុងបរិវេណវត្តភ្នំនោះ មានចេតិយធំមួយនៅក្រោយព្រះវិហារ សំរាប់តម្កល់ធាតុព្រះបាទ ពញាយ៉ាត និងចេតិយសំរាប់តម្កល់ព្រះធាតុរបស់ព្រះញាតិវង្សពញាយ៉ាតដែលក្នុងនោះ មាននៅសល់គ្រឿងបដិមាព្រះពុទ្ធនៅសម័យអង្គរនៅក្នុងចេតិយធំខាង ក្រោយនោះ។ នៅកន្លែងនោះភាគច្រើនភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ គេនិយមទៅលេងតំបន់វត្តភ្នំនេះណាស់។
កាន់ជណ្តើរឡើងទៅកាន់ព្រះវិហា
ភ្នំអដ្ឋរស្ស
រមណីយដ្ឋានភ្នំអដ្ឋរស្ស ស្ថិតនៅឃុំផ្សារដែក និងឃុំភ្នំបាត ស្រុកពញាឮ ភ្នំនេះមានឈ្មោះបីហៅបានដូចគ្នា ភ្នំឧដុង្គ ភ្នំព្រះរាជទ្រព្យ ភ្នំអដ្ឋរស្ស។ ដើម្បីទៅដល់ទីនោះត្រូវធ្វើដំណើរតាមផ្លូវជាតិលេខ៥ ភ្នំពេញ-បាត់ដំបង លុះដល់គីឡូម៉ែត្រលេខ៣៧ មានផ្លូវលំក្រាលគ្រួសក្រហមបែកចូលខាងឆ្វេងដៃចំងាយ៣.៥០គម។ សរុបចំងាយពីភ្នំពេញដល់ភ្នំមាន៤០.៥០គម តែបើគិតពីក្រុងតាខ្មៅវិញមានចំងាយ៥១.៥០គម។អដ្ឋរស្សជាខ្សែភ្នំមួយដែលលាតសន្ធឹងពីជើងទៅត្បូងប្រវែង១៥០០ម៉ែត្រ និងទទឹង៧០០ម៉ែត្រ។ ភ្នំនេះមានផ្លូវក្រាលកៅស៊ូព័ទ្ធជុំវិញ ងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរទស្សនាជុំវិញភ្នំ។ ខ្សែភ្នំអដ្ឋរស្សនេះមានកំពូលភ្នំ៥ គឺកំពូលភ្នំចេតិយ ទន្ទឹមកំពូលភ្នំត្រៃត្រឹង កំពូលភ្នំចេតិយកំពូលបួន ព្រះអង្គចូលព្រះនិព្វាន្ត និងកំពូលភ្នំអរិយកស្សប។ រមណីយដ្ឋានក្រៅពីសម្រស់ធម្មជាតិ មានទេភាពដ៏ស្រស់ ត្រកាលនិងជំនោរខ្យលបរិសុទ្ធនៃភ្នំអដ្ឋរស្ស គឺអាចទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ អំពីប្រវត្តិសាស្រ្តដែលទាក់ទងទៅនឹងការកសាងព្រះរាជវាំង ក្នុងស. វទី១៧-១៩(១៦២០-១៨៦៦) ក្នុងរជ្ជកាលស្តេចជ័យជេដ្ឋាទី២។ តំបន់នេះមានចេតិយបុរាណចំនួន១៨កន្លែង និងសាក្យមុនីចេតិយធំមួយទៀត ដែលតម្កល់នូវសារីរិកធាតុរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។
យើងអាចឡើងទៅទស្សនាខាងលើភ្នំបាន តាមជណ្តើរខាងជើង, តាមខាងលិចទល់មុខវត្តសន្តិវ័ន ឬមជ្ឈមណ្ឌលវិបស្សនាកម្ពុជា, តាមជណ្តើរខាងកើតត្រង់សាក្យមុនីចេតិយទល់មុខវត្តមហារាជដ្ឋាន ហៅវត្ត គុហ៍, តាមផ្លូវវត្តធម្មកេ ឆ្ពោះទៅវិហារអដ្ឋរស្ស។
នៅជុំវិញជើងភ្នំ គឺមានរោងលក់ម្ហូបអាហារជាច្រើន រងចាំបម្រើសេវាកម្មភ្ញៀវទេសចរ ទាំងជាតិនិងអន្តរជាតិ ដែលមានលក់ម្ហូបអាហារខ្មែរដ៏មានឱជារសឆ្ងាញ់ពិសារ ដូចជា ស្ងោមាន់ ឆាក្តៅមាន់ ឆាខ្ញីមាន់ មាន់ដុត មាន់បំពង កង្កែបបោក ត្រីដុត គុយទាវ មីស្រុះគ្រប់ប្រភេទ និងម្ហូបអាហារកុម្ម៉ង់ជាច្រើនទៀត។
សារមន្ទីរជាតិ
សារមន្ទីរជាតិ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ១៩១៧-១៩១៨ ដែលមានទីតាំងនៅខាងជើងព្រះបរមរាជវាំង។ សារមន្ទីរជាតិ គឺមានដាក់វត្ថុបុរាណជាច្រើនហើយមានតម្លៃ ដែលទាក់ទងទៅនឹងប្រវត្តិសាស្រ្តខ្មែរយើង។ សារមន្ទីរជាតិនេះ គឺមានការទាក់ទាញភ្ញៀវអន្តរជាតិច្រើនបន្ទាប់ពីព្រះបរមរាជវាំង។ឧទ្យានជាតិ
តំបន់ឧទ្យានជាតិគឺជាតំបន់ដែលកំណត់ដោយព្រះរាជក្រិត្យទុកសម្រាប់ការពារដែនធម្មជាតិ និងទស្សនីយភាព ដើម្បីបំរើឲ្យវិទ្យាសាស្រ្ត អប់រំ និងទេសចរណ៍។ តំបន់ឧទ្យាជាតិមាន៧កន្លែងគឺៈ
១-ខ្ពង់រាបគិរីរម្យៈ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកោះកុង ដែនមានផ្ទៃដី៣៥,០០០ ហិចតា។
២-ភ្នំបូកគោៈ មានទីតាំងស្ថិតនៅខេត្តកំពតដែលមានផ្ទៃដី១៤០,០០០ហិចតា។
៣-កែប (ឆ្នេរសមុទ្រ) មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងក្រុងកែប ដែលមានផ្ទៃដី៥,០០០ហិចតា។
៤-រាមៈ នៅចន្លោះកោះថ្មី មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងក្រុងព្រះសីហនុ មានផ្ទៃដី២១,០០០ហិចតា តំបន់សំបូរសត្ថស្លាបសមុទ្រ។
៥-បុទុមសាគរៈមានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខេត្តកោះកុងដែលមានផ្ទៃដី១៧១,២៥០ហិចតា តំបន់នេះ សំបូរសត្ថស្លាបសមុទ្រ។
៧-វីរៈជ័យៈ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តរតនគិរី ដែលមានផ្ទៃដី៣៣២,៥០០ហិចតា តំបន់នេះសំបូរសតុចតុបាទ។
បារាយណ៍ទឹកថ្លា
បើនិយាយ ឲ្យចំទៅបារាយណ៍ គឺជាអាងស្តុបទឺកមួយដ៏ធំនៅតំបន់អង្គរ ដែលមានបណ្តោយប្រវែង៧.៩០០ម និងទទឹងប្រវែង២.២០០ម ហើយអាចផ្ទុកទឹកពេញបានប្រមាណ៨០.០០០.០០០ម៣ នៅក្នុងរយៈជម្រៅ៥ម។ បារាយណ៍ទឹកថ្លាគឺជាតំបន់ដ៏សំខាន់នឹងជាកន្លែងសកម្មសំរាប់ប្រជាជន ដែលរស់នៅជុំវិញនោះ ព្រោះវាជាអាងទឹកមួយដ៏សំខាន់នៅតំបន់សៀមរាប។ បារាយណ៍នេះគឺកសាងដោយស្តេចមួយព្រះអង្គព្រះនាម សូរ្យវរ្ម័នទី១ ក្នុងឆ្នាំ១០៥០។ បារាយណ៍អាចផ្តល់ទឹកសម្រាប់ធ្វើស្រែបាន ប្រមាណ១.៥០០ហិចតា។ ក្រោយមកទៀតគេចាប់ផ្តើមស្តារបារាយណ៍ កាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៤៣០។ ប៉ុន្តែលុះដល់ចុងទសវត្សរ៍១៤៥០ ទើបមានការរៀបចំជួសជុលឡើងវិញ ដែលគម្រោងពេលនោះគឺសម្រាប់ស្រោចស្រប់ឲ្យបាន១០.០០០ហិចតា ដើម្បីបំរើសេចក្តីត្រូវការនៃគ្រួសារចំនួន២៥០០។ ហើយរវាង២០ឆ្នាំតមកទៀតពុំមានការថែទាំត្រឹមត្រូវនៅឡើយ ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យបារាណណ៍កាន់តែរាក់ទៅៗ។ តាមរយៈឯកសារ អាំង ជូលាន អេរិកប្រេណូវិត្ស អាស្លីថមសុន ឆ្នាំ១៩៩៧ ឥឡូវតំបន់ បារាយណ៍មិនត្រឹមតែជាតំបន់កសិកម្មនោះទេ គឺថែមទាំងជាកន្លែងដែលទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរទៀតផង និងជាកន្លែងទាក់ទាញដ៏ធំបន្ទាប់ពីតំបន់អង្គរ ហើយរមណីយដ្ឋាននេះគឺមានប្រជាប្រិយតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មកម្លេះ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែសម្រាប់ភ្ញៀវក្នុងខេត្ត និងជុំវិញខេត្តសៀមរាបតែប៉ុណ្ណោះ។ តាំងពីឆ្នាំ២០០០មករមណីយដ្ឋាន ក៏ក្លាយទៅជាតំបន់ទាក់ទាញដែលមានប្រជាប្រិយបំផុតសំរាប់ភ្ញៀវដែល មកពីខេត្តឆ្ងាយៗផងដែរ។ ឥឡូវតំបន់នេះក៏ក្លាយជាតំបន់ទាក់ទាញសំរាប់ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ។បើតាមរឿងព្រេងខ្មែរយើងបាននិទានថា បារាយណ៍នេះពីដើមឡើយគឺជាងអាងក្រពើឈ្មោះអាធន ដែលត្រូវបានព្រះរាជបុត្រីរបស់ព្រះបាទកងចក្រមកចិញ្ចឹមតែប៉ុណ្ណោះ។
បឹងយក្សឡោមនៅខេត្តរតនគិរី
យោងតាមស្ថិតិ ដែលទទួលបានពីមន្ទីរទេស- ចរណ៍ខេត្តរតនគិរី បានឱ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០១១ កន្លងទៅ រមណីយដ្ឋាន ដែលមានទឹកថ្លា ដូចជា កញ្ចក់ និងព្រៃដុះហ៊ុមព័ទ្ធជុំជិតនេះ ទទួលបាន ភ្ញៀវទេសចរមកពីគ្រប់ទិសទី ចូលទៅទស្សនា- កម្សាន្តសប្បាយ សរុបប្រមាណជា ១១ម៉ឺននាក់ ហើយនៅឆ្នាំ២០១២នេះ និងឆ្នាំខាងមុខ អាច នឹងមានការកើនឡើងច្រើនថែមទៀត...។
“បឹងយក្ខឡោម” ដែលមានទំហំប្រមាណ ៨០០ម៉ែត្របួនជ្រុង ហ៊ុមព័ទ្ធទៅដោយរុក្ខជាតិពណ៌ បៃតងស្រស់នៅគ្រប់រដូវកាល មានចម្ងាយប្រមាណ៣ ទៅ៤គីឡូម៉ែត្រ ខាងកើតក្រុងបានលុង ក្នុងខេត្តរតនគិរី ដែលពីដើមមក មិនសូវមានមនុស្សម្នាបានទៅដល់ នោះ ឥឡូវនេះ កំពុងក្លាយទៅជារមណីយដ្ឋាន ដែល មានភាពទាក់ទាញបំផុតមួយរបស់ខេត្តរតនគិរី។
មិនថាតែថ្ងៃ ដែលមានពិធីបុណ្យទានធំៗប៉ុណ្ណោះ ទេ ដែលមានភ្ញៀវចូលទៅទស្សនាកម្សាន្តនៅទីនោះ សូម្បីតែនៅថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ ឬថ្ងៃធម្មតា ក៏មានមនុស្ស ចូលទៅលេងកម្សាន្តសប្បាយដែរ ជាពិសេស គឺទៅ ងូតទឹកដែលថ្លាឆ្វង់ដូចកញ្ចក់ ឆ្លុះឃើញដល់បាត និង ទស្សនាព្រៃ ដែលដុះហ៊ុមព័ទ្ធជុំវិញផ្ទៃបឹងនេះ។
នៅក្នុងរដូវបុណ្យចូលឆ្នាំចិន-វៀតណាម ថ្មីៗនេះ រមណីយដ្ឋាន ដែលមានទេសភាពដ៏ស្រស់ស្អាតនេះ ទទួលបានភ្ញៀវទេសចរចូលទៅទស្សនាកម្សាន្តសរុប ដល់ទៅ១៨.៥៥៩នាក់ ក្នុងនោះ ប្រមាណ៣៣៨ នាក់ គឺជាជនបរទេស ដែលភាគច្រើនសុទ្ធតែចង់ទៅ ស្វែងយល់ និងផ្តិតយករូបភាពធម្មជាតិ នៃផ្ទៃបឹង នេះ ឱ្យបានឃើញផ្ទាល់ភ្នែក។
លោកង៉ែត ពីទូ ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ ខេត្ត រតនគិរី បានប្រាប់ “អង្គរធំ”ថា សព្វថ្ងៃ អ្នកទេសចរ ដែលចូលទៅលេងកម្សាន្តសប្បាយនៅរមណីយដ្ឋាន បឹងយក្ខឡោម ភាគច្រើន គឺច្រើនតែទៅងូតទឹកលេង ហើយមានតែមួយចំនួនតូចប៉ុណ្ណោះ ដែលទៅមើល ធម្មជាតិ និងព្រៃព្រឹក្សា ដែលដុះនៅរាយព័ទ្ធជុំវិញបឹង នេះ ព្រោះថា ទឹកនៅទីនេះ ងូតទៅត្រជាក់ស្រួលខ្លួន គ្មានផលរមាស់អីដល់សុខភាពឡើយ។
លោកង៉ែត ពីទូ បានប្រាប់បន្តទៀតថា សព្វថ្ងៃ ខេត្តរតនគិរី មានបឹងចំនួន៣ ដែលជាបឹងធម្មជាតិ បន្សល់ទុកមកដោយការផ្ទុះភ្នំភ្លើង ប៉ុន្តែ ក្នុងចំណោម បឹងទាំងបីនេះ មានតែបឹងយក្សឡោមមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានសក្តានុពលក្នុងការទាក់ទាញទេសចរខ្លាំង ជាងគេ ព្រោះថា ទីតាំងបឹងនេះនៅកៀកកិតជិតជាប់ ជាមួយនឹងទីប្រជុំជនខេត្តផង និងមានផ្លូវចូល ងាយ ស្រួលជាងបឹងពីរផ្សេងទៀតផង។
លោកង៉ែត ពីទូ បានមានប្រសាសន៍បញ្ជាក់ថា “រមណីយដ្ឋានបឹងយក្សឡោម គឺជាបេះដូងរបស់ ខេត្តរតនគិរី ព្រោះថា វាមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងការ-ទាក់ទាញភ្ញៀវទៅលេងកម្សាន្តបានច្រើនជាងរមណីយ- ដ្ឋានដទៃៗទៀត ដែលមាននៅក្នុងខេត្តនេះ”។
រមណីយដ្ឋានបឹងយក្សឡោម ដែលមានផ្លូវចូល ប្រមាណជា១គីឡូម៉ែត្រ ក្រាលដោយកៅស៊ូខ្មៅរលើប មានសម្រស់ធម្មជាតិដ៏ប្រណីត និងមានម្លប់ឈើ ត្រឈឹងត្រឈៃ សម្រាប់ឱ្យភ្ញៀវអង្គុយជ្រកលេង-កម្សាន្ត បានយ៉ាងត្រជាក់ចិត្ត ដោយគ្មានការភ័យព្រួយ ខ្លាចកម្តៅព្រះអាទិត្យចាំងមកលើ ក្តៅទ្រាំមិនបាន ដូចជារមណីយដ្ឋានដទៃឡើយ។
នៅជុំវិញផ្ទៃបឹង ដែលមានជម្រៅទឹកដល់ទៅ ៥០ម៉ែត្រនោះ ព្រៃឬស្សីជាច្រើនបានដុះលាក់ខ្លួនពួន ជ្រកក្រោមម្លប់ឈើធំៗ ងាយស្រួលផ្តល់ជាម្លប់សម្រាប់ អ្នកទៅលេងកម្សាន្តបានសម្រាកកាយ ស្រាយកញ្ចប់- អាហារធ្វើការបរិភោគ។
អ្នកទៅទស្សនានៅទីនេះ ពួកគេអាចក្រាល កន្ទេលអង្គុយលេងនៅក្រោមម្លប់ឈើ ដែលដុះនៅ រាយប៉ាយព័ទ្ធជុំវិញមាត់បឹង ត្រង់កន្លែងណាមួយ ក៏ បាន តាមចំណូលចិត្ត ដែលពួកគេចង់ ព្រោះថា នៅទីនេះ ក្រៅពីមានសន្តិសុខល្អ ក៏មិនមានតម្រូវឱ្យមានការបង់ សេវាសម្រាប់ថ្លៃកន្លែងអង្គុយដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ខេត្តរតនគិរី ដែលជាខេត្តសម្បូរ ទៅដោយតំបន់អេកូទេសចរណ៍ មានបឹងធម្មជាតិ ដែល បន្សល់ទុកដោយការផ្ទុះភ្នំភ្លើងចំនួនពីរផ្សេងទៀត ក្រៅ ពីបឹងយក្សឡោម ក្នុងនោះមានបឹងយក្ខអូម និងបឹង- លំគុត។ បឹងយក្សអូម មានចម្ងាយពីបឹងយក្សឡោម ៧គីឡូម៉ែត្រ ចំណែកឯបឹងលំគុត មានចម្ងាយប្រមាណ ២០គីឡូម៉ែត្រ ពីបឹងយក្សឡោម។
លោកង៉ែត ពីទូ បានឱ្យដឹងថា រមណីយដ្ឋាន បឹងយក្សឡោម សព្វថ្ងៃគ្រប់គ្រងដោយសហគមន៍ជន- ជាតិភាគតិច មិនមែនជារមណីយដ្ឋាន ដែលធ្វើតាម លក្ខណៈវិនិយោគទេ ដូច្នេះ រាល់ការចូលទៅទស្សនា ក្រៅពីការបង់ថ្លៃសំបុត្រចូល ដែលមានតម្លៃ៣០០ រៀលសម្រាប់មនុស្សម្នាក់ និងថ្លៃរថយន្តចូល ដែល មានតម្លៃ៣.០០០រៀល សម្រាប់រថយន្តតូច និង៥.០០០ រៀលសម្រាប់រថយន្តធំនោះ គឺមិនមានការតម្រូវឱ្យ មានការបង់ថ្លៃសេវាអ្វីផ្សេងទៀតឡើយ។
លោកង៉ែត ពីទូ បានឱ្យដឹងបន្តទៀតថា “សព្វថ្ងៃ យើងមិនចង់ឱ្យមានការលក់សំបុត្រចូលទៅទស្សនា បឹងធម្មជាតិនេះថ្លៃទេ ព្រោះយើងចង់លើកទឹកចិត្តឱ្យ មនុស្សចូលទៅលេងរមណីយដ្ឋាននេះឱ្យបានច្រើននៅ ពេលអនាគត ដើម្បីលើកមុខមាត់ដល់សហគមន៍ជន- ជាតិភាគតិច និងខេត្តរបស់យើង”។
បឹងយក្ខឡោម ដែលជាកេរដំណែលរបស់ សហគមន៍ទំពួននោះ ដើមឡើយ ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋ- ខ្មែរចាត់ទុកថា គីជាកន្លែងសក្ការៈ និងជាទីជម្រកនៃ រុក្ខទេវតា មិនមានអ្នកណាហ៊ានទៅជិតទេ ព្រោះគេមាន ជំនឿថា វត្តមានរបស់ពួកគេ អាចធ្វើឱ្យអ្នកតាថែរក្សា នៅទីនោះខឹង ហើយនឹងផ្តន្ទាធ្វើឱ្យពួកគេឈឺ ឬក៏ជួប នឹងគ្រោះកាចផ្សេងៗជាដើម។
នៅឆ្នាំ១៩៩២ ពោលគឺ នៅពេលដែលមានវត្ត-មានទាហានអ៊ុនតាក់មកដល់ ជាពិសេស ទាហានអ៊ុន- តាក់ ជនជាតិអ៊ុយរុយហ្គាយ តែងតែចូលទៅងូតទឹក លេងនៅក្នុងបឹងនេះ ហើយដោយឃើញទាហាន ទាំង នេះមិនមានបញ្ហាអ្វី ទើបបងប្អូនខ្មែរ នៅខេត្តរតនគិរី ហ៊ានចូលទៅងូតទឹកលេងតាមដែរ ដែលពីដើមឡើយ ពួកគាត់មិនហ៊ានទៅងូតទឹកលេងទេ ព្រោះភ័យខ្លាច ខុសមាត់-ក អ្នកតាព្រៃភ្នំ កាច់ឱ្យឈឺ។
លោកង៉ែត ពីទូ បានមានប្រសាសន៍ថា សព្វថ្ងៃ កំណើនភ្ញៀវមកលេងបឹងយក្ខឡោម មានជាបន្ត-បន្ទាប់ ពោលគឺ ចាប់តាំងពីផ្លូវជាតិលេខ៧ ត្រូវបាន អ៊ុតក្រាលកៅស៊ូរួចមក ហើយចំនួននេះ នឹងមានការ- កើនឡើងទៀត នៅក្រោយពេលដែលកំណាត់ផ្លូវពី អូរពងមាន់ ភ្ជាប់ទៅខេត្តរតនគីរី ចម្ងាយប្រមាណ ជាង១០០គីឡូម៉ែត្រ ត្រូវបានអ៊ុតក្រាលកៅស៊ូរួចរាល់ ជាស្ថាពរនោះ។
លោកង៉ែត ពីទូ បានគូសបញ្ជាក់ថា “អនាគត ខេត្តរតនគិរី នឹងក្លាយទៅជាកន្លែងទាក់ទាញមួយ ដ៏សំខាន់សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ ព្រោះថា ខេត្តមានអ្វីៗ សព្វយ៉ាងសម្រាប់ឱ្យភ្ញៀវទស្សនា ក្នុងនោះមាន ដូចជា ទឹកធ្លាក់ ព្រៃភ្នំ សត្វកម្រ ភូមិជនជាតិភាគតិច រស់នៅ និងបឹង ដែលសល់ពីការផ្ទុះភ្នំភ្លើងនេះជាដើម”។
យោងតាមផែនការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍របស់ ខេត្តរតនគិរី នៅឆ្នាំ២០១៥ខាងមុខ បឹងយក្ខឡោម នឹងស្រូបទាញភ្ញៀវ មកលេងកម្សាន្តបានប្រមាណ ជា១៥ម៉ឺននាក់៕
អំឡុងពេលធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅខេត្តតាកែវ សូមធ្វើដំណើរចូលទៅកាន់ភ្នំជីសូរ ដើម្បីទស្សនាប្រាសាទដែលបន្សល់ទុកពីសតវត្សរ៍ទី១១ នៃសម័យអង្គរ។ ប្រាសាទនេះបានកសាងនៅលើកំពូលភ្នំ ដែលព័ទ្ធជុំវិញដោយទេសភាពជនបទ។ ជណ្ដើរឡើងប្រាសាទមានចំនួន ៥០៣ កាំ យ៉ាងរឹងមាំ។ ទេសភាពនៃជនបទនេះ ពិតជាធ្វើឲ្យមានការចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំង។ ប្រាសាទបុរាណនេះ មានសកម្មភាពឡើងវិញ ដែលពុទ្ធសាសនិកជន ធ្វើធម្មយាត្រាទៅទីនោះ ក្នុងឱកាសបុណ្យសាសនាផ្សេងៗ។ ចម្លាក់ដ៏វិចិត្រនៃអាទិទេពឥណ្ឌូ អាចឃើញបាននៅលើប៉មរបស់បណ្ណាល័យ។ ធ្នឹមធ្វើពីថ្មភក់ដ៏ស្រស់ស្អាតនៅខាងពីលើមាត់ទ្វារ និងចម្លាក់តែមួយគត់ ដែលតុបតែងទ្វារឈើរបស់ប្រាសាទធំ ។
អ្នក អាចរីករាយនឹងដំណើរកម្សាន្ដតាមទូក តាមទន្លេ ទៅទស្សនាសារមន្ទីរបុរាណវត្ថុអង្គរបុរី និងបន្ទាប់មកទៅកន្លែងមួយទៀតនៃប្រាសាទភ្នំដា។
ប្រាសាទនាងខ្មៅ មានទីតាំងនៅក្នុងស្រុកសំរោង។ នេះជាប្រាសាទដែលកសាងពីថ្មភក់ និងឥដ្ឋអំឡុងសតវត្សរ៍ទី១០ ប៉ុន្តែភាគច្រើននៃផ្នែករបស់ប្រាសាទនាងខ្មៅ ត្រូវបានបំផ្លាញ។
ទន្លេបាទី ជាបឹងតូចមួយមានទីតាំងនៅតាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិលេខ២ ប្រហែល ៣៥ គីឡូម៉ែត្រ ភាគខាងត្បូងទីក្រុងភ្នំពេញ។ ទីនេះ ជាទិសដៅទេសចរណ៍ ដ៏មានប្រជាប្រិយនាពេលចុងសប្ដាហ៍សម្រាប់ប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ខ្ទមឫស្សីធ្វើជាជួរតាមបណ្ដោយមាត់បឹង ធ្វើឲ្យរមណីយដ្ឋានមានស្ទីលបែបសុខដុមជាមួយនឹងអាហារ ភេសជ្ជៈ និងកន្លែងដើម្បីលំហែពីការងារដ៏តានតឹង។ ទីនេះក៏ជាកន្លែងស្ទួចត្រីដ៏មានប្រជាប្រិយមួយសម្រាប់អ្នកទេសចរ និងប្រជាជនក្នុងស្រុក។
នៅ ជិតបឹងទន្លេបាទី តាមបណ្ដោយផ្លូវជាតិឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តតាកែវ គឺជាប្រាសាទតាព្រហ្ម ដែលបានកសាងនាសម័យអង្គរសតវត្សរ៍ទី១២ ដោយព្រះបាទជយវរ្ម័នទី៧ ដែលបានថែរក្សាទុកយ៉ាងល្អ។ ប្រាសាទយាយពៅ ជាប្រាសាទសម័យអង្គរមួយទៀត ដែលនៅជិតទន្លេបាទីដែរ ។ ប្រាសាទមួយក្នុងចំណោមប្រាសាទទាំងពីរនោះ គឺប្រាសាទតាព្រហ្ម មានវិសាលភាពធំជាង និងគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ជាង ដែលមានចម្លាក់ដ៏ស្រស់ស្អាត ដែលបានថែរក្សាទុកយ៉ាងល្អមួយចំនួន។ ប្រាសាទយាយពៅ ជាប៉មថ្មភក់តែមួយ មានទីតាំងនៅជិតវត្តព្រះពុទ្ធសាសនាមួយ។ ឈ្មោះយាយពៅ ពិតជាត្រូវបានដាក់ឈ្មោះរបស់ព្រះមាតា ស្ដេចតាព្រហ្ម។
មជ្ឈមណ្ឌល សង្គ្រោះជីវិតសត្វព្រៃនៅភ្នំតាមៅ មានផ្ទៃដីសរុប ១.២០០ ហិកតា។ មជ្ឈមណ្ឌលនេះ បង្កើតឡើងដើម្បីថែរក្សាសត្វព្រៃដ៏កម្រ ដែលបានជួយសង្គ្រោះ និងមានគ្រោះថ្នាក់ក្នុងប្រទេស។ ៨០ ហិកតា នៃផ្ទៃដី ត្រូវបានរក្សាទុកជាសួនសត្វ សម្រាប់ភ្ញៀវចូលទស្សនា។ នៅទីនោះ មានសត្វព្រៃជាច្រើន ដែលសត្វជាច្រើនប្រភេទស្ថិតនៅក្នុងគ្រោះថ្នាក់។ សួនសត្វត្រូវបានថែរក្សាយ៉ាងល្អ និងជាការទាក់ទាញទេសចរដ៏មានប្រជាប្រិយផងដែរ ៕
រមណីយដ្ឋានកម្ពុជា ៖ ទឹកឈូរខេត្តកំពត
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ជីផាត តំបន់អេកូទេសចរណ៍ល្បី
ដោយសារតែ
កម្ពុជា មានឆ្នេរសមុទ្រ រាប់រយគីឡូម៉ែត្រ
តភ្ជាប់ជាមួយជួរភ្នំធំៗ ដូចជាជួរភ្នំកំចាយ
ជួរភ្នំក្រវាញ ផ្តល់ទេសភាពបៃតងគ្រប់រដូវនោះ ទើបញ៉ាំង
វិស័យទេសចរណ៍ឱ្យមានសក្តានុពល ទៅមុខជានិច្ច។
ជាក់ស្តែង បច្ចុប្បន្ននេះ នៅតំបន់ព្រៃសហគមន៍
អេកូទេសចរណ៍ជីផាត កំពុង
ក្លាយជាតំបន់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ឱ្យទៅកម្សាន្ត ផ្តល់ចំណូលថវិកាមិន ដែលដាច់...។
ព្រៃសហគមន៍ អេកូទេសចរណ៍ជីផាត មានទីតាំងនៅឃុំជីផាត ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង និងជាតំបន់ភ្នំក្រវាញ ភាគខាងត្បូង សម្បូរ- ទៅដោយព្រៃព្រឹក្សា លតាជាតិ ព្រែកស្ទឹង ដៃសមុទ្រ ជ្រោះជ្រលងដងអូរ បឹងបួ ទឹកធ្លាក់ លំនៅបក្សាបក្សី ម្រឹគីម្រឹគា មច្ឆជាតិគ្រប់ប្រភេទ ពេលបានទស្សនា នឹងជាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ពុំចង់ឃ្លាត។
នៅក្នុងសុន្ទរកថា បូកសរុបការងារសហគមន៍ កាលពីថ្ងៃទី០១ មិថុនា ២០១១ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង- ទេសចរណ៍ ដោយមានការចូលរួមពីលោកសាយ សុជាតិ អភិបាលរង ខេត្តកោះកុង, កញ្ញាស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត នាយិកា- ប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ ព្រមទាំងប្រជា-សហគមន៍ មន្ត្រីរាជការយ៉ាងច្រើនកុះករនោះ លោក ព្រំ ហឹង ជាប្រធានសហគមន៍ អេកូទេសចរណ៍ជីផាត បានថ្លែងថា ឃុំជីផាត បានបែងចែកជាតំបន់ដីភូមិ, តំបន់ ព្រៃឈើសហគមន៍, មជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វដំរី, តំបន់ ដាំព្រៃឈើឡើងវិញ តំបន់ការពារដីជំរាល និងតំបន់ដី សម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ាលី យ៉ុងផាត់។ ឃុំនេះ មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៥៥៥គ្រួសារ ដោយមាន២៥៥ គ្រួសារជាសមាជិកគម្រោង ដែលក្នុងនោះមាន១០០ គ្រួសារ បានទទួលចំណូលរាល់ខែពីតំបន់ទេសចរណ៍ ជីផាត។ ចាប់តាំងពីខែតុលា
២០០៨ មក សហគមន៍ ជីផាត បានបើកទ្វារស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរ បានជាង ២.៧០០នាក់ ដែលបាននាំចំណូលដល់សហគមន៍ ជិត ១០០.០០០ដុល្លារអាមេរិក បើគិតត្រឹមខែឧសភា ២០១១។ គម្រោងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ បាន បន្តអភិវឌ្ឍ និងកែលម្អសេវាកម្មទេសចរណ៍ឱ្យស៊ីគ្នា នឹងតម្រូវការរបស់ភ្ញៀវដែលមានការផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែ ក៏បានផ្តល់ជូននូវផលិតផលសំខាន់ៗ ដែលប្រជា-ពលរដ្ឋបានអនុវត្តតាមបែបប្រពៃណីផងដែរ។
លោកប្រធានសហគមន៍បានថ្លែងទៀតថា ថ្មីៗនេះ សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ បានណែនាំផលិតផលថ្មី បែបកម្សាន្ត គឺការចាប់បង្កង តាមលក្ខណៈបុរាណ ដែលសេវាកម្មថ្មីនេះ រំពឹងថា នឹងបានទទួលការគាំទ្រ ពីសំណាក់ភ្ញៀវអន្តរជាតិជាមិនខាន។ ជាទូទៅ ភ្ញៀវ ដែលចូលមកស្នាក់នៅជីផាត ជាមធ្យម រយៈពេល៣ ថ្ងៃកន្លះ ដោយភ្ញៀវទាំងអស់អាចជ្រើសសេវាកម្សាន្ត ផ្សេងៗ ដូចជាធ្វើដំណើរតាមទូកយឺតៗតាមដងស្ទឹង ដើរកាត់ព្រៃ និងបោះជំរំក្នុងព្រៃ, ជិះកង់ឡើងភ្នំ កាត់ ទឹកជ្រោះ ទៅមើលទឹកធ្លាក់៦កន្លែង, ទឹកឆាយ១កន្លែង, មើលសត្វព្រៃ២កន្លែង ជាពិសស ភ្ញៀវដែលចូលចិត្ត ជិះកង់ អាចចេញដំណើរពីជីផាត ទៅភ្នំប៉ែល ដើម្បី មើលពាង និងមឈូសបុរាណ ដែលមានអាយុកាល ប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំមុន។ អ្វីដែលប្លែកជាងនេះទៀត គឺភ្ញៀវអាចជិះទូកមើលថ្ងៃរៀបលិច ដោយអាចពិសា អាហារពេលល្ងាចដ៏មានឱជារស ក្រោមពន្លឺចង្កៀង- គោមប្រេងកាត ខណៈដែលទូកកំពុងបើកយឺតៗបណ្តែត- ខ្លួន តាមដងព្រែក ឬក៏ជក់ចិត្តនឹងបានមើលសត្វស្លាបហើរ ចូលទ្រនំ នាពេលសុរិយាហៀបចូលអស្តង្គត។
ទោះជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិជីផាត កំពុង ទាក់ទាញអារម្មណ៍ភ្ញៀវយ៉ាងនេះក្តី ក៏លោកប្រធាន សហគមន៍ បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភថា បច្ចុប្បន្ន ជីផាត បានជួបនូវការគំរាមកំហែងមួយ គឺការបូមខ្សាច់របស់ ក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លំនៅ- ដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅតាមដងព្រែក និងប៉ះ-ពាល់ដល់ការនេសាទរបស់អ្នកស្រុកមូលដ្ឋាន ដែល ត្រូវផ្គត់ផ្គង់សហគមន៍ និងភ្ញៀវទេសចរ។
គួរបញ្ជាក់ថា ផ្ទៃដីនៅតំបន់សហគមន៍អេកូ-ទេសចរណ៍ជីផាត គ្របដណ្តប់ដោយព្រៃព្រឹក្សាខៀវ ស្រងាត់ ដោយបែងចែកជាតំបន់ ឬមណ្ឌលដាច់ ដោយឡែកពីគ្នា។ ក្នុងនោះ ក៏មានច្រករបៀងដំរី ដែល បង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០០២ ដើម្បីជួយក្រសួង-កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។ តំបន់ច្រករបៀង នេះតភ្ជាប់ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ដោយមាន ស្នាក់ការល្បាត រហូតដល់ចំបក់ ស្រែអំបិល ស្ទឹងព្រាត់ ត្រពាំងរូង តាតៃ និងកោះប៉ោ។ ក្រុមល្បាតរួមមាន មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃ ប្រទេស កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងអង្គភារសម្ព័ន្ធ- សត្វព្រៃ ដែលមានកញ្ញាស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត ជា នាយិកាប្រតិបត្តិ។ កងល្បាតមានឧទ្ធម្ភាគចក្រ១ គ្រឿង សម្រាប់ឃ្លាំមើលពីលើអាកាស និងរថយន្ត ម៉ូតូ ជំរុញការងារឱ្យប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ដើម្បីអភិ- រក្សសត្វដំរី និងសត្វព្រៃដទៃទៀត។ សហគមន៍មាន កសិដ្ឋានបណ្តុះកូនឈើរាប់លានដើម និងដាំឈើឡើង វិញ ដើម្បីជួសជុលគម្របព្រៃ ដែលខូចខាតដោយ ការកាប់បំផ្លាញ កន្លងមក។ ស្ថានីយបណ្តុះកូនឈើ មាន២ប្រភេទ គឺផ្ទះកញ្ចក់ និងផ្ទះសំណាញ់ សម្រាប់ បណ្តុះ និងបែងចែកបន្សាំកូនឈើទៅតាមអាយុ និង ប្រភេទរបស់វា ដោយមានប្រព័ន្ធស្រោចស្រព ដោយ កុំព្យូទ័រ មានលទ្ធភាពកំណត់អត្រាសំណើម និងជីជាតិ ដល់កូនឈើបណ្តុះ។
ដោយឡែក អ្នកទេសចរ មួយចំនួនដែលបាន ទៅកម្សាន្តនៅជីផាត បានឱ្យដឹងស្របគ្នាថា ពួកគាត់ ជាអ្នករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ ចេះតែអផ្សុក ធុញ ថប់តប់ប្រមល់ ដោយសារចរាចរណ៍ចង្អៀតពេក។ លុះបានទៅកម្សាន្តនៅតំបន់ព្រៃសហគមន៍អេកូ- ទេសចរណ៍ជីផាត ជាពិសេសបានជិះទូកមើលទេសភាព តាមដងស្ទឹង បានបោះជំរំដេកក្នុងព្រៃ បានជិះកង់ឡើង ជំរាលភ្នំ ក៏ទទួលអារម្មណ៍ថា ភាពស្ពឹកស្រពន់ធុញ ថប់តប់ប្រមល់ត្រូវរលាយបាត់គ្មានសល់ ជំនួសមក វិញដោយភាពស្រស់ថ្លា ហើយតាំងចិត្តថា ឱ្យតែមាន ឱកាសទំនេរ នឹងនាំគ្នាទៅកម្សាន្តនៅទីនោះទៀត៕
ក្លាយជាតំបន់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ឱ្យទៅកម្សាន្ត ផ្តល់ចំណូលថវិកាមិន ដែលដាច់...។
ព្រៃសហគមន៍ អេកូទេសចរណ៍ជីផាត មានទីតាំងនៅឃុំជីផាត ស្រុកថ្មបាំង ខេត្តកោះកុង និងជាតំបន់ភ្នំក្រវាញ ភាគខាងត្បូង សម្បូរ- ទៅដោយព្រៃព្រឹក្សា លតាជាតិ ព្រែកស្ទឹង ដៃសមុទ្រ ជ្រោះជ្រលងដងអូរ បឹងបួ ទឹកធ្លាក់ លំនៅបក្សាបក្សី ម្រឹគីម្រឹគា មច្ឆជាតិគ្រប់ប្រភេទ ពេលបានទស្សនា នឹងជាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ពុំចង់ឃ្លាត។
នៅក្នុងសុន្ទរកថា បូកសរុបការងារសហគមន៍ កាលពីថ្ងៃទី០១ មិថុនា ២០១១ ក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមថោង ខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង- ទេសចរណ៍ ដោយមានការចូលរួមពីលោកសាយ សុជាតិ អភិបាលរង ខេត្តកោះកុង, កញ្ញាស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត នាយិកា- ប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ ព្រមទាំងប្រជា-សហគមន៍ មន្ត្រីរាជការយ៉ាងច្រើនកុះករនោះ លោក ព្រំ ហឹង ជាប្រធានសហគមន៍ អេកូទេសចរណ៍ជីផាត បានថ្លែងថា ឃុំជីផាត បានបែងចែកជាតំបន់ដីភូមិ, តំបន់ ព្រៃឈើសហគមន៍, មជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះសត្វដំរី, តំបន់ ដាំព្រៃឈើឡើងវិញ តំបន់ការពារដីជំរាល និងតំបន់ដី សម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុនឧកញ៉ាលី យ៉ុងផាត់។ ឃុំនេះ មានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៥៥៥គ្រួសារ ដោយមាន២៥៥ គ្រួសារជាសមាជិកគម្រោង ដែលក្នុងនោះមាន១០០ គ្រួសារ បានទទួលចំណូលរាល់ខែពីតំបន់ទេសចរណ៍ ជីផាត។ ចាប់តាំងពីខែតុលា
២០០៨ មក សហគមន៍ ជីផាត បានបើកទ្វារស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរ បានជាង ២.៧០០នាក់ ដែលបាននាំចំណូលដល់សហគមន៍ ជិត ១០០.០០០ដុល្លារអាមេរិក បើគិតត្រឹមខែឧសភា ២០១១។ គម្រោងសហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ បាន បន្តអភិវឌ្ឍ និងកែលម្អសេវាកម្មទេសចរណ៍ឱ្យស៊ីគ្នា នឹងតម្រូវការរបស់ភ្ញៀវដែលមានការផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែ ក៏បានផ្តល់ជូននូវផលិតផលសំខាន់ៗ ដែលប្រជា-ពលរដ្ឋបានអនុវត្តតាមបែបប្រពៃណីផងដែរ។
លោកប្រធានសហគមន៍បានថ្លែងទៀតថា ថ្មីៗនេះ សហគមន៍អេកូទេសចរណ៍ បានណែនាំផលិតផលថ្មី បែបកម្សាន្ត គឺការចាប់បង្កង តាមលក្ខណៈបុរាណ ដែលសេវាកម្មថ្មីនេះ រំពឹងថា នឹងបានទទួលការគាំទ្រ ពីសំណាក់ភ្ញៀវអន្តរជាតិជាមិនខាន។ ជាទូទៅ ភ្ញៀវ ដែលចូលមកស្នាក់នៅជីផាត ជាមធ្យម រយៈពេល៣ ថ្ងៃកន្លះ ដោយភ្ញៀវទាំងអស់អាចជ្រើសសេវាកម្សាន្ត ផ្សេងៗ ដូចជាធ្វើដំណើរតាមទូកយឺតៗតាមដងស្ទឹង ដើរកាត់ព្រៃ និងបោះជំរំក្នុងព្រៃ, ជិះកង់ឡើងភ្នំ កាត់ ទឹកជ្រោះ ទៅមើលទឹកធ្លាក់៦កន្លែង, ទឹកឆាយ១កន្លែង, មើលសត្វព្រៃ២កន្លែង ជាពិសស ភ្ញៀវដែលចូលចិត្ត ជិះកង់ អាចចេញដំណើរពីជីផាត ទៅភ្នំប៉ែល ដើម្បី មើលពាង និងមឈូសបុរាណ ដែលមានអាយុកាល ប្រមាណជាង៥០០ឆ្នាំមុន។ អ្វីដែលប្លែកជាងនេះទៀត គឺភ្ញៀវអាចជិះទូកមើលថ្ងៃរៀបលិច ដោយអាចពិសា អាហារពេលល្ងាចដ៏មានឱជារស ក្រោមពន្លឺចង្កៀង- គោមប្រេងកាត ខណៈដែលទូកកំពុងបើកយឺតៗបណ្តែត- ខ្លួន តាមដងព្រែក ឬក៏ជក់ចិត្តនឹងបានមើលសត្វស្លាបហើរ ចូលទ្រនំ នាពេលសុរិយាហៀបចូលអស្តង្គត។
ទោះជាតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិជីផាត កំពុង ទាក់ទាញអារម្មណ៍ភ្ញៀវយ៉ាងនេះក្តី ក៏លោកប្រធាន សហគមន៍ បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភថា បច្ចុប្បន្ន ជីផាត បានជួបនូវការគំរាមកំហែងមួយ គឺការបូមខ្សាច់របស់ ក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់លំនៅ- ដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋ ដែលរស់នៅតាមដងព្រែក និងប៉ះ-ពាល់ដល់ការនេសាទរបស់អ្នកស្រុកមូលដ្ឋាន ដែល ត្រូវផ្គត់ផ្គង់សហគមន៍ និងភ្ញៀវទេសចរ។
គួរបញ្ជាក់ថា ផ្ទៃដីនៅតំបន់សហគមន៍អេកូ-ទេសចរណ៍ជីផាត គ្របដណ្តប់ដោយព្រៃព្រឹក្សាខៀវ ស្រងាត់ ដោយបែងចែកជាតំបន់ ឬមណ្ឌលដាច់ ដោយឡែកពីគ្នា។ ក្នុងនោះ ក៏មានច្រករបៀងដំរី ដែល បង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០០២ ដើម្បីជួយក្រសួង-កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។ តំបន់ច្រករបៀង នេះតភ្ជាប់ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ដោយមាន ស្នាក់ការល្បាត រហូតដល់ចំបក់ ស្រែអំបិល ស្ទឹងព្រាត់ ត្រពាំងរូង តាតៃ និងកោះប៉ោ។ ក្រុមល្បាតរួមមាន មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃ ប្រទេស កងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងអង្គភារសម្ព័ន្ធ- សត្វព្រៃ ដែលមានកញ្ញាស៊ូវណ្ណា ហ្គោនឡែត ជា នាយិកាប្រតិបត្តិ។ កងល្បាតមានឧទ្ធម្ភាគចក្រ១ គ្រឿង សម្រាប់ឃ្លាំមើលពីលើអាកាស និងរថយន្ត ម៉ូតូ ជំរុញការងារឱ្យប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ដើម្បីអភិ- រក្សសត្វដំរី និងសត្វព្រៃដទៃទៀត។ សហគមន៍មាន កសិដ្ឋានបណ្តុះកូនឈើរាប់លានដើម និងដាំឈើឡើង វិញ ដើម្បីជួសជុលគម្របព្រៃ ដែលខូចខាតដោយ ការកាប់បំផ្លាញ កន្លងមក។ ស្ថានីយបណ្តុះកូនឈើ មាន២ប្រភេទ គឺផ្ទះកញ្ចក់ និងផ្ទះសំណាញ់ សម្រាប់ បណ្តុះ និងបែងចែកបន្សាំកូនឈើទៅតាមអាយុ និង ប្រភេទរបស់វា ដោយមានប្រព័ន្ធស្រោចស្រព ដោយ កុំព្យូទ័រ មានលទ្ធភាពកំណត់អត្រាសំណើម និងជីជាតិ ដល់កូនឈើបណ្តុះ។
ដោយឡែក អ្នកទេសចរ មួយចំនួនដែលបាន ទៅកម្សាន្តនៅជីផាត បានឱ្យដឹងស្របគ្នាថា ពួកគាត់ ជាអ្នករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញ ចេះតែអផ្សុក ធុញ ថប់តប់ប្រមល់ ដោយសារចរាចរណ៍ចង្អៀតពេក។ លុះបានទៅកម្សាន្តនៅតំបន់ព្រៃសហគមន៍អេកូ- ទេសចរណ៍ជីផាត ជាពិសេសបានជិះទូកមើលទេសភាព តាមដងស្ទឹង បានបោះជំរំដេកក្នុងព្រៃ បានជិះកង់ឡើង ជំរាលភ្នំ ក៏ទទួលអារម្មណ៍ថា ភាពស្ពឹកស្រពន់ធុញ ថប់តប់ប្រមល់ត្រូវរលាយបាត់គ្មានសល់ ជំនួសមក វិញដោយភាពស្រស់ថ្លា ហើយតាំងចិត្តថា ឱ្យតែមាន ឱកាសទំនេរ នឹងនាំគ្នាទៅកម្សាន្តនៅទីនោះទៀត៕
រមណីយដ្ឋានកម្ពុជា ៖ ទឹកឈូរខេត្តកំពត
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ររមណីយដ្ឋានកម្ពុជា ៖ ទឹកឈូរខេត្តកំពត
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
រមណីយដ្ឋានកម្ពុជា ៖ ទឹកឈូរខេត្តកំពត
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
ធ្វើដំនើរចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមផ្លូវជាតិលេខ ៣ រឺលេខ ៣១ កាត់តាមស្រុកបន្ទាយមាស, កំពង់ត្រាច លោកអ្នកនឹងចូលដល់ ទឹកធម្មជាតិបែកនារតីនៃប្រទេសកម្ពុជា គឺខេត្តកំពត។ ខេត្តកំពត គឺជាខេត្តមួយជាប់ឆ្នេរសមុទ្ទ ដែលមានសក្តានុពល ផ្នែកទេសចរណ៌, នេសាទ និងកសិកម្មនានា ព្រោះទឹកដីនេះ សម្បូរដោយធនធាន ធម្មជាតិ មាន ព្រៃឈើ, ភ្នំថ្ម ដែលមាន រ៉ែធម្មជាតិ។ ចំពោះសក្តានុពលទេសចរណ៌, ខេត្តកំពត មានតំបន់ទេសចរណ៌ធម្មជាតិ ជាច្រើនដូចជា តំបន់ឆ្នេរជ្រោយអំពិល, ទីក្រុងចំណាស់ និងព្រែកដ៏ស្រស់ស្អាតក្នុង ទីក្រុងកំពត, រមណីយដ្ឋានភ្នំបូកគោ និងសម្រស់ទឹកធ្លាក់ ទឹកឈូរ ដែលពេលនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំអារម្មណ៌លោកអ្នក ហែលទឹកដ៏ត្រជាក់នៃទឹកឈូរ ខេត្តកំពត។
ធ្វើដំនើរ កាត់តាមដងស្ទឹងដ៏ធំមួយនៅក្រុងកំពត និងបត់ស្តាំតាមផ្លូវមួយដែលមានចម្ងាយ៧គីឡូម៉ែត្រ លោកអ្នកនឹងប្រទះភ្នែកឃើញផ្លូវទឹកមួយគួរជាទីចាប់ចិត្តដិតអារម្មណ៍ ជាខ្លាំង។ ទីនោះត្រូវបានគេស្គាល់ថារមណីយដ្ឋានទឹកឈូ។ រមណីយដ្ឋានទឹកឈូនេះ មានទឹកដ៏ត្រជាក់និងថ្លាដូចកញ្ចក់។ នៅកន្លែងដ៏មនោរម្យមួយនេះ មានហាងលក់អាហារច្រើនកន្លែង ដោយមានលក់ចាប់ពីផ្លែឈើ រហូតដល់មាន់ខ្វៃនិងត្រីអណ្តែងអាំងជាដើម៕
No comments:
Post a Comment